ÁRVOŠTALLAN HIMLABRAND

 

     

Čálli: Moa Backe Åstot (Rabén & Sjögren, 2021) 

Ánte eallin lea báidnon sámi árbevieruiguin. Sutnje lea dehálaš ahte son, áidna mánnán galgá joatkit bargat bohccuiguin. Muhto fáhkka eará fuomášuvvo, mii nu mii gáibida ja rohtte. Dovddut buoremus rádnái Erikii ovdánit juoidá stuoribui. Muhto maid earát dajašedje jus dihte? Vánhemat, fuolkkit ja luohkáoappát? Manná go boazodoalu sehkket dainna eallimin maid Ánte háliida? Ja maid Erik dovdá? 

Mu mielas buorre girji lea go ii háliit ahte dat galgá nohkat. Nu mun dovden Himlabrand lei. Dan girjjis lei nu fiinna giella maid lei álki lohkat ja dat maiddai beassá sisa muitalussii álggu rájes ja duođain eallá das. Ja dasa lassin ipmirdat Ánte bures ja dovddat olu dovdduid go Moa Backe Åstot čilge nu bures ja bargá buori luonddočilgehusaid. Leat dat unna detáljažat mat mearkkašit ollu. 

Himlabrand lea dasa lassin nominerejuvvon Augustpriset-bálkkašupmái ja dat duođain ánssáša dan bálkkašumi. Danin go, Moa Backe Åstot lokte nu dehálaš áššiid dego heteronormativitehta ja vuordámušaid mo sápmelaš galgá leahkit ja boazosápmelačča vuordámušaid. Daid áššiid dárbbaša loktet eanet nuoraiguin muhto maiddai ollesolbmot dárbbašit gullat daid áššiid birra.  

Girji lea maid lávki rivttes guvlui danin go dál máhttet eambbo sápmelaččat oaidnit iežaset girjjis. Dat lea ain heajos representašuvdna queer sápmelaččain omd. medias, tv:s ja litteratuvrras gos queer sámit háliidit oaidnit iežas, muhto manná ovddusguvlui. Representašuvdna marginaliserejuvvon joavkkut lea dehálaš dan dihte go jos ii oainne eará hbtqia+ olbmot sáhttet álgit dadjat iežái omd. ”juoga lea boastut muinna” dahje ”eai gávdno boazodoallit geat leat homoseksuálat” nu go Ánte jurddašii girjjis.  

Himlabrand lokte maid eará váttis áššiid dego nálli-biologiija ja dan veahkaválddi maid girku lea bargan sápmelaččaid vuostá, ja mo dat váikkuha ja čuovvu mielde máŋga buolvva ovdal go savvo. Buohkat galggašedje lohkat dan girjji.

Áile Laiti Utsi